Soczewki fakijne – zasada działania, zalety i zastosowania w korekcji wad wzroku

Soczewki fakijne to wewnątrzgałkowe implanty korygujące krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm, wszczepiane między tęczówką a naturalną soczewką. Działają, modyfikując bieg światła tak, aby ognisko padało na siatkówkę. Metoda zachowuje naturalną soczewkę i akomodację oka, a sam implant wykonuje się zwykle z biokompatybilnego kolameru z filtrem UV.

Przeczytaj również: Jeżeli boli nas kolano, to koniecznie trzeba odwiedzić oddział ortopedii

Na czym polega działanie soczewek fakijnych?

Soczewki fakijne (ICL) wprowadza się do komory tylnej oka, gdzie współdziałają z naturalną soczewką. Zmieniając refrakcję układu optycznego, przesuwają ognisko obrazu na siatkówkę. Dzięki temu korygują wady wzroku: krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm.

Przeczytaj również: Kardiologia inwazyjna, metody leczenia zawału mięśnia sercowego

Implant nie zastępuje naturalnej soczewki – pozostaje ona na miejscu. To pozwala zachować zdolność akomodacji, co ma znaczenie szczególnie u osób młodszych. Materiał kolameru jest dobrze tolerowany przez oko, a wbudowany filtr UV ogranicza przenikanie promieniowania ultrafioletowego do struktur wewnętrznych.

Przeczytaj również: Ryzyko zawału serca

Zastosowania w korekcji wad wzroku

Soczewki fakijne rozważa się u osób z wysokimi wadami refrakcji, u których parametry rogówki lub ogólna budowa oka ograniczają możliwość wykonania laserowej korekcji. Decyzję o kwalifikacji podejmuje lekarz okulista na podstawie pełnej diagnostyki, uwzględniającej m.in. wielkość wady, głębokość komory przedniej, gęstość komórek śródbłonka rogówki i stan soczewki.

W praktyce rozwiązuje to problemy pacjentów, którzy korzystają z bardzo wysokich mocy okularów lub kontaktów i szukają stabilnej korekcji bez ingerencji w miąższ rogówki. U osób z astygmatyzmem dostępne są modele toryczne, indywidualnie dopasowane do osi cylindra.

Jak przebiega procedura wszczepienia?

Zabieg ma charakter minimalnie inwazyjny i odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Po mikronacięciu wprowadza się zwiniętą soczewkę do komory tylnej, gdzie rozwija się i układa za tęczówką. Procedura zwykle mieści się w kilkudziesięciu minutach.

Po wszczepieniu monitoruje się ciśnienie wewnątrzgałkowe, ułożenie soczewki i przezierność ośrodków optycznych. Lekarz przekazuje zalecenia dotyczące higieny oka, kropli i aktywności. Kontrole pooperacyjne są kluczowe dla oceny stabilności implantu, przejrzystości soczewki własnej oraz zdrowia rogówki.

Zalety i ograniczenia metody

• Zachowanie anatomii oka – naturalna soczewka pozostaje na miejscu, a tkanki rogówki nie ulegają ablacji.
• Odwracalność – implant można usunąć lub wymienić, jeśli zajdzie taka potrzeba medyczna.
• Indywidualne dopasowanie – dobiera się moc i rozmiar do parametrów konkretnego oka.
• Filtr UV – materiał kolamerowy zawiera filtr ograniczający przenikanie promieniowania ultrafioletowego.

Ograniczenia obejmują konieczność spełnienia kryteriów anatomicznych (m.in. odpowiednia głębokość komory przedniej i gęstość komórek śródbłonka), a także regularnych kontroli po zabiegu. Przeciwwskazania i ryzyko powikłań ocenia lekarz po badaniu przedoperacyjnym.

Bezpieczeństwo i tolerancja materiału

Kolamer to materiał biokompatybilny zawierający elementy kolagenu, co sprzyja dobrej tolerancji w środowisku oka. Soczewka nie oddziałuje bezpośrednio na miąższ rogówki, ograniczając wpływ na jej biomechanikę. Z punktu widzenia pacjenta istotne jest, by przed kwalifikacją przeprowadzić kompletny panel badań, a po implantacji utrzymywać plan kontroli.

W przypadku pojawienia się objawów, takich jak ból, nagłe pogorszenie widzenia czy światłowstręt, konieczny jest pilny kontakt z placówką medyczną. Wczesna reakcja pozwala ocenić sytuację i wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Przykładowe sytuacje kliniczne

• Wysoka krótkowzroczność przy cienkiej rogówce – rozważa się implant w roli alternatywy dla procedur ablacyjnych.
• Astygmatyzm z dużą składową cylindryczną – dobór wersji torycznej z indywidualnym ustawieniem osi.
• Dalekowzroczność z prawidłową akomodacją – zachowanie naturalnej soczewki pozwala utrzymać zakres ostrości do bliży.

Co warto omówić podczas konsultacji?

Na konsultacji warto poruszyć: zakres możliwej korekcji dla danej wady, wymiary i dopasowanie soczewki, plan kontroli pooperacyjnych, potencjalne interakcje z istniejącymi schorzeniami oczu oraz wpływ wady towarzyszącej (np. suche oko, stożek rogówki) na kwalifikację. Dobrze przygotowana dokumentacja i rzetelne badania biometryczne zwiększają przewidywalność dopasowania implantów.

Więcej informacji o tym rozwiązaniu znajdziesz w materiale: Soczewki fakijne. Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem.